Đối với nhiều người, cuốn sách về cà phê đầu tiên của họ thường là “World Atlas of Coffee..” của James Hoffmann nhưng đối với tôi thì cuốn đầu tiên tôi mua ở Bangkok và đọc ngấu nghiến là Joe, The Coffee Book. Joe coffee là một doanh nghiệp cà phê gia đình. Cả gia đình cùng nhau khởi nghiệp với việc tìm hiểu và học về cà phê. Chính vì vậy, cuốn sách có lối dẫn nhập đơn giản, và vô cùng dễ hiểu.

Tiệm cà phê Joe – ảnh trích dẫn trong sách

Bên trong Joe coffee – ảnh trích từ sách.

Phong cách viết

Giống như các sách về cà phê, Joe, The Coffee Book đi từ A – Z với những khái niệm về cà phê. Phần một của cuốn sách khởi đầu bằng green beans, trading, roasting (sơ bộ), rồi cupping. Phần 2 là sự kết hợp giữa community coffee trong khu vực của Joe coffee và nói về sự khác biệt của họ. Sau cùng, cuốn sách quay về mô tuýp giới thiệu những dụng cụ pha chế (brewing) tại nhà.

Đối với người mới làm quen về cà phê thì cuốn sách có những điểm rất tốt trên góc độ “overview” như sau:

• Giới thiệu về SCAA (tại thời điểm ra đời, chưa có SCA hợp nhất như ngày nay)
• Giới thiệu bảng phân loại chất lượng cà phê qua đó lựa chọn specialty coffee
• Giới thiệu bảng cupping cơ bản theo chuẩn của SCAA với 2 phần chính là aroma và flavour
• Giới thiệu về coffee flavour wheel.

Cách viết đơn giản kết hợp với nhiều hình ảnh minh hoạ khiến cho người đọc có khả năng nắm bắt rất nhanh những kiến thức về cà phê. Qua đó cuốn sách trả lời trực quan các câu hỏi như:

• Coffee farm trông như thế nào?
• Cupping tổ chức và tiến hành như thế nào?
• …

Tất cả đều được mô tả ngắn gọn kết hợp với hình ảnh đi kèm.

Thu hoạch cà phê – ảnh trích từ sách.

Dry processing – ảnh trích từ sách.

Cupping – ảnh trích từ sách.

Sự khác biệt

Nếu như phần community hơi rườm ra và không có giá trị tham khảo cho những độc giả không sống ở Mỹ thì xuyên suốt cuốn sách có những thông tin bổ được tổ chức trong mục Coffee Facts. Ở mỗi cuối chương sách, người đọc đều được cung cấp những thông tin thú vị như sản lượng cà phê được tiêu thụ trong năm, số lượng người uống cà phê tại Mỹ (khoảng 130 triệu người), hay là người Phần Lan là dân tộc uống nhiều cà phê nhất trên thế giới tính theo thống kê hàng năm.

Bên cạnh đó, phần tasting guide của sách có giải thích khá rõ ràng từng khái niệm Fragrance / Aroma cho tới Notes / Taste. Nếu là người mới bắt đầu tập tành với cupping, bạn sẽ hiểu được khái niệm cơ bản của Aroma Fruit, Spice, Toast, Malt, Nut, v.v… và những định nghĩa của Notes như Floral, Woody, Dirt, v.v.. Tất nhiên để có thể cảm nhận được đúng các hương vị, khẩu vị này thì bạn cần phải trải nghiệm thật sự với những thứ đó trong đời thực, để rồi sau này có thể so sánh với cảm nhận của mình khi thử cà phê qua đó phát triển kỹ năng gọi là sensory skill.

ảnh coffee fact, trích dẫn từ sách.

Cấu trúc nội dung

Sách xuất bản năm 2012 có cấu trúc đơn giản như sau:

• INTRODUCTION The SEARCH for the SOUL of a GREAT CUP of COFFEE: giới thiệu sơ qua về Joe coffee, giải thích cái “why” của họ.
• 1 SPILLING the BEANS: viết về green bean, lịch sử sơ lược và qui trình xử lý cà phê.
• 2 ROASTING to PERFECTION: roasting và vẫn chỉ là roasting, nhưng không đi sâu vào roasting profile.
• 3 The ESSENCE of the CUP: IT’S ALL in the TASTE: Đây là chương hay nhất, giải thích rõ ràng về cupping, tasting.
• 4 The COMMUNITY of COFFEE: chương này bạn có thể bỏ qua nếu không sống tại Mỹ.
• 5 The BREW: MAKING “JOE” TASTE LIKE JOE: một phần ngắn gọn nói về sự khác biệt về cà phê rang và pha chế tại Joe coffee bar
• 6 BRINGING it HOME: giới thiệu về Chemex, pour over, v.v..

Phần cuối của cuốn sách không sa đà vào các dụng cụ cà phê như các sách về cà phê khác mà chỉ giới thiệu qua về Chemex, French press, một chút về espresso và phần “hay ho” nhất là Glossary, nơi bạn có thể tham khảo lại một cách kỹ lưỡng hơn về các “từ khoá” mà người ta hay nói về cà phê. Khi hiểu rõ chúng rồi thì sẽ thấy không có gì cao siêu cả.

Với cá nhân tôi, cuốn sách là một sự khởi đầu tốt với tất cả mọi người. Hình ảnh trực quan, nội dung đơn giản, dễ đọc do bố cục được trình bày tương đối dễ hiểu. Sách phù hợp cho người “chưa biết gì” về cà phê hoặc người đã và đang tìm hiểu về cà phê 😉

Ghi chú:

• Bài: tdbinh
• Ảnh: trích từ sách Joe, the coffee book