Cà phê và sữa thì chắc ai cũng quen thuộc rồi, bởi chúng ta đến từ đất nước ‘cà phê sữa đá’, ‘nâu đá’, ‘bạc xỉu’ rất nổi tiếng. Nổi tiếng ra khắp Thế Giới luôn. Nhưng hôm nay mình không nói về những món đồ uống đó, mà muốn tập trung vào cà phê espresso, hoặc cold brew, batch brew pha trộn với sữa lạnh hoặc sữa được làm nóng.

• Ưu điểm của việc uống cà phê với sữa
• Nhược điểm của việc uống cà phê với sữa
• Sữa nào là tốt nhất cho cà phê?
• Uống cà phê nguyên chất có tốt hơn cà phê sữa không?
• Sữa lạnh và sữa nóng uống với cà phê lạnh hoặc cà phê nóng
• Cà phê, sữa đối với thận và gan
• Kết luận

Uống cà phê với sữa ai chả thích, đúng không nào? Mình có thời cũng suốt ngày cappuccino, hoặc nâu đá (những ngày sống ở Nha Trang), nhưng chưa bao giờ mình nghĩ về việc có nên uống cà phê và sữa hay không? Nên uống nhiều hay uống ít.

Cà phê với sữa là sự kết hợp cổ điển đã được yêu thích trong nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, với sự gia tăng của các lựa chọn sữa thay thế, câu hỏi đặt ra là loại sữa nào phù hợp nhất với cà phê. Ngoài ra, có một số tranh luận về việc thêm sữa vào cà phê có tốt cho sức khỏe hay không. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những lợi ích và hạn chế của việc uống cà phê với sữa và so sánh các lựa chọn thay thế sữa phổ biến nhất.

Ưu điểm của việc uống cà phê với sữa

Mình thích nói về ưu điểm trước, phàm là việc gì cũng thế, cái tích cực luôn được mình nhìn nhận.

Một trong những lợi ích đáng kể nhất của việc thêm sữa vào cà phê là nó có thể làm cho cà phê ngon miệng hơn, đặc biệt đối với những người thấy cà phê quá đắng. Sữa có thể giúp cân bằng độ chua của cà phê, mang lại hương vị mịn màng hơn. Ngoài ra, sữa là một nguồn cung cấp canxi tốt, rất cần thiết cho xương và răng khỏe mạnh (mình nghe đồn thế thôi 😀 ).

Sữa cũng là một nguồn protein tốt, có thể giúp bạn cảm thấy đỡ đói hơn và yên cái bụng một quãng thời gian trong ngày. Điều này có thể đặc biệt hữu ích cho những người đang cố gắng giảm cân, vì protein được biết là làm giảm cảm giác thèm ăn và thúc đẩy cảm giác no. Tất nhiên nếu cà phê của bạn có 1 phần còn sữa thì 9 phần thì có lẽ bạn sẽ thấy tăng cân nhiều hơn là giảm. Cuối cùng, thêm sữa vào cà phê có thể giúp làm chậm quá trình hấp thụ caffein, điều này có thể làm giảm nguy cơ bồn chồn và các tác dụng phụ khác. Ví dụ như thay vì uống 2-3 shots espresso trong một ly cà phê thì mình chuyển thành Cortado hoặc Flat white.

Nhược điểm của việc uống cà phê với sữa

Một trong những nhược điểm lớn nhất của việc thêm sữa vào cà phê là nó có thể bổ sung thêm calo và đường (một dạng đường chưa chuyển hóa có trong sữa) vào đồ uống của bạn, điều này có thể gây khó khăn nếu bạn đang cố gắng duy trì cân nặng hợp lý. Ngoài ra, một số người có thể không dung nạp hoặc dị ứng với sữa, thì việc uống sữa (tươi) với cà phê này có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa.

Một mối quan tâm khác là protein casein trong sữa có thể liên kết với các chất chống oxy hóa trong cà phê, khiến cơ thể khó hấp thụ chúng hơn. Điều này có thể làm giảm những lợi ích sức khỏe tiềm ẩn của việc uống cà phê, chẳng hạn như giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim và tiểu đường.

Đó là những phân tích chung dựa trên…sữa tươi (sữa bò, bao gồm cả sữa tách béo hoặc sữa không tách béo). Ở Việt Nam, mình thấy các quán cà phê thường dùng sữa Dalat milk (như ở Starbucks) hoặc sữa Mộc Châu (chắc là vì giá thành) để pha với cà phê.

Những tất cả đã thay đổi, kể từ khi có phòng trào uống sữa hạt, sữa vegan, sữa dành riêng cho Barista. Để rồi từ đó, việc gọi một ly cappuccino, hay flat white ở quán cà phê bên Đức này chẳng hạn, trở nên phức tạp hơn 😀 (bạn thử Google mà xem ‘wie viele milch option für kaffee bestelle in Deutschland’, hết hồn cho coi)

Sữa nào là tốt nhất cho cà phê?

Khi nói đến việc chọn loại sữa tốt nhất cho cà phê, không có câu trả lời nào phù hợp cho tất cả. Nó thực sự phụ thuộc vào sở thích cá nhân và nhu cầu dinh dưỡng. Dưới đây là một vài lựa chọn để xem xét dựa trên những gì mình thấy ở Đức (Việt Nam chắc đơn giản hơn):

• Kühe milch (Sữa bò): Sữa bò là lựa chọn cổ điển cho cà phê và vẫn là lựa chọn phổ biến nhất trên toàn thế giới. Nó là một nguồn cung cấp protein, canxi và vitamin D tốt, nhưng nó cũng chứa đường bên trong sữa, có thể sẽ không tốt đối với những người không dung nạp đường sữa.
• Oat Milk (Sữa yến mạch): Sữa yến mạch là một loại sữa có nguồn gốc thực vật phổ biến được làm từ yến mạch nguyên hạt và nước. Nó có vị ngọt tự nhiên và có kết cấu dạng kem tương tự như sữa bò. Sữa yến mạch là nguồn cung cấp chất xơ, sắt và vitamin B12 dồi dào, nhưng nó cũng chứa nhiều calo và carbohydrate hơn một số loại sữa thay thế khác.
• Almond milk (Sữa hạnh nhân): Sữa hạnh nhân là một loại sữa thực vật phổ biến được làm từ hạnh nhân xay và nước. Nó có hương vị hạt dẻ và ít calo và carbohydrate hơn sữa bò. Tuy nhiên, nó cũng ít protein và canxi hơn, vì vậy nó có thể không phải là lựa chọn tốt nhất cho những người có nhu cầu protein hoặc canxi cao.
• Soya milk (Sữa đậu nành): Sữa đậu nành là một loại sữa thực vật phổ biến được làm từ đậu nành và nước. Nó là một nguồn cung cấp protein, canxi và vitamin D tốt, đồng thời nó cũng ít calo và carbohydrate. Tuy nhiên, một số người có thể bị dị ứng với đậu nành hoặc lo ngại về những rủi ro sức khỏe tiềm ẩn liên quan đến việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành.
• Hafel Milch: Hafel Milch là sản phẩm thay thế sữa phổ biến ở Châu Âu, đặc biệt là ở Đức. Nó được làm từ sự kết hợp của yến mạch và dầu hướng dương, tạo nên kết cấu dạng kem tương tự như sữa bò. Hafel Milch là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất tốt, nhưng nó cũng chứa nhiều calo và chất béo hơn so với một số loại sữa thay thế khác. Trong siêu thị ở Đức, có nhiều loại ghi hẳn là Barista Hafel Milch, giá từ 2-2.8 euro / hộp / 1 lít. Mình hay uống loại này.

Như vậy, nếu bạn là người không thích uống sữa bò, hoạc không dung nạp đường sữa hoặc dị ứng sữa, bạn có thể sử dụng các loại sữa thay thế không phải sữa bò như sữa yến mạch, sữa hạnh nhân hoặc sữa đậu nành để. Những loại sữa không chứa sữa này cũng có thể thêm hương vị và kết cấu độc đáo cho cà phê, tạo ra những trải nghiệm vị giác mới và thú vị.

Uống cà phê nguyên chất có tốt hơn cà phê sữa không?

Vậy thì câu hỏi sau cùng là uống cà phê nguyên chất có tốt hơn cà phê pha cùng sữa không? Tốt hơn ở đây, theo ý kiến chủ quan của mình là tốt cho thận, gan và cở thể của mình hay không?

Không có câu trả lời rõ ràng về việc uống cà phê nguyên chất có tốt hơn cà phê sữa hay không vì nó phụ thuộc vào sở thích và nhu cầu ăn kiêng của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, có một số khác biệt về mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của thận và gan.

Cà phê đen nguyên chất thường được coi là có ít calo và chất phụ gia hơn cà phê với sữa, khiến nó trở thành lựa chọn lành mạnh hơn cho những người theo dõi lượng calo hấp thụ hoặc những người không dung nạp đường sữa. Tuy nhiên, uống cà phê với sữa không nhất thiết có tác động tiêu cực đến sức khỏe của thận và gan trừ khi uống quá nhiều hoặc nếu sữa được sử dụng nhiều chất béo.

Sữa lạnh và sữa nóng uống với cà phê lạnh hoặc cà phê nóng

Đối với cà phê nóng pha cùng sữa, loại sữa được sử dụng có thể ảnh hưởng đến hương vị và kết cấu của thức uống. Sữa tách kem hoặc ít chất béo có thể tạo ra kết cấu nhiều bọt hơn khi làm nóng bằng vòi sục (hay còn gọi là steam), trong khi sữa nguyên chất sẽ tạo ra độ đặc sánh hơn. Bên cạnh đó, khi nói đến cà phê lạnh (ice drip, hoặc cold brew) với sữa, sử dụng sữa lạnh có thể tạo ra hương vị kem tươi mát, còn khi sữa nóng có thể tạo thêm hương vị khác cho cà phê.

Nhìn chung, uống cà phê với sữa có thể là một phần của sở thích cà phê trong cuộc sống của bạn, miễn là nó được tiêu thụ ở mức độ vừa phải và có lựa chọn sữa phù hợp với nhu cầu của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, những người có vấn đề về thận hoặc gan có thể muốn hạn chế uống sữa và chọn cà phê đen hoặc các loại sữa thay thế từ thực vật.

Cà phê, sữa đối với thận và gan

Đây là thông tin mình hay trao đổi nhiều nhất với bạn bè khi được hỏi nên uống cà phê có sữa hay không có sữa, nên làm nóng sữa hay uống sữa lạnh, và tại sao đi vệ sinh (đi tiểu) nhiều hơn khi uống cà phê?

Câu trả lời là chưa rõ việc sữa có đóng vai trò khiến bạn muốn đi vệ sinh nhiều hay không. Đến nay, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh cho tuyên bố rằng uống cà phê đen dẫn đến đi tiểu ít hơn so với uống cà phê với sữa. Tần suất đi tiểu chủ yếu được xác định bởi lượng chất lỏng tiêu thụ và tốc độ hấp thụ chất lỏng của cơ thể, không bị ảnh hưởng bởi sự có mặt hay vắng mặt của sữa trong cà phê.

Có một điểm quan trọng bạn cần lưu ý là cà phê là một chất lợi tiểu, có nghĩa là nó có thể làm tăng lượng nước tiểu bằng cách thúc đẩy quá trình mất nước qua thận. Hiệu ứng này có thể dễ nhận thấy hơn ở một số người so với mặt bằng chung, tùy thuộc vào các yếu tố như độ nhạy cảm với caffein, tình trạng hydrat hóa và sức khỏe tổng thể.

Hơn nữa, uống quá nhiều cà phê trong ngày và trong thời gian dài, bất kể là uống cùng với sữa hay không, đều có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của thận và gan. Lượng caffeine cao theo thời gian có thể dẫn đến mất nước và gây căng thẳng cho thận, trong khi tiêu thụ quá nhiều cà phê có liên quan đến bệnh gan trong một số nghiên cứu (mình chưa tìm ra research paper, khi nào thấy mình sẽ bổ sung vào phần chú thích cuối bài).

Kết luận

Cuộc tranh luận về việc cà phê có hay không có sữa tốt hơn vẫn là những ý kiến, quan điểm mang tính chủ quan và phụ thuộc vào sở thích cá nhân cũng như nhu cầu của mỗi người (ví dụ: ăn kiêng, giảm cân, tăng cân.v.v…). Loại sữa được sử dụng trong cà phê có thể ảnh hưởng đến hương vị và kết cấu của đồ uống, và những người có vấn đề về thận hoặc gan nên thận trọng khi uống sữa. Trên tất cả, điều độ chính là chìa khóa (ai chả biết, khổ lắm nói mãi) để duy trì sức khỏe, lấy sức mà uống cà phê lâu dài.

Ghi chú:

• Bài: tdbinh
• Ảnh: justiamo