Thoạt nhìn qua các bài viết về quán cà phê, bản thân mình (và chắc mọi người cũng thế) sẽ nghĩ nó như là blog review ẩm thực, hoặc dùng để ‘check-in’ những nơi mình từng đến. Cũng có thể. Đôi lúc nhìn lại những blog này, mình thấy chính bản thân mình của những ngày trẻ tuổi rong chơi. Hoặc đôi khi nó là thước phim quay chậm của những năm tháng đã trôi qua.
Dù là gì đi chăng nữa, thì những giờ phút ấy, những cốc cà phê ấy sẽ không bao giờ quay trở lại.
Đó là lý do chính luôn thôi thúc khiến mình muốn bật máy tính lên, và viết.
Có nhiều quán cà phê, mình từng nghĩ là sẽ có dịp dừng chân và ăn bánh, uống latte ở đó thêm một vài lần nữa. Vậy mà, như Boreal, Birdy, hơn nửa thập kỷ trôi qua, mình vẫn chưa thể ghé thăm thêm lần nào.
Chắc bạn cũng như mình, khi sống ở một thành phố lớn hay một thị trấn nhỏ bé, chúng ta đều có cho riêng mình một ‘quán ruột’. Một nơi trú ẩn. Đó sẽ là một quán cà phê, điểm đến yêu thích của mình, và luôn ghé thăm mỗi khi có thể.
Đúng rồi, nhưng ở đâu chẳng có quán cà phê, tại sao cứ phải viết về nó làm gì?
Một phần của ký ức
Rất ít khi mình ngồi ở quán cà phê nào đó, để viết về nó. Phần lớn những bài viết của mình, trừ bài về Boreal coffee mình viết trong căn hộ ‘service apartment’ ở Geneve, đều được viết khi mình đã trở về nhà vài tháng sau mỗi chuyến đi. Có nhiều thứ khiến bạn không thể viết được ngay trong hành trính của mình như: lịch trình họp hành bận rộn, du lịch cùng con nhỏ, cùng gia đình đi thăm quan những điểm du lịch, rồi đi cà phê, rồi ăn tối và khi về tới khách sạn hay Airbnb thì cơ thể đã mệt nhoài. Lúc ấy mình chỉ cần đặt lưng xuống là chìm vào giấc ngủ.
Mình từng là người có trí nhớ rất tốt. Mình có thể nhớ những chuyện từ thời còn đi học mẫu giáo, học lớp 1 hay những chuyện có điểm nhấn trên hành trình của mình. Thế rồi sau năm 2013, và khi qua tuổi 40, mình nhận ra mình có thể dễ dàng quên đi những việc tưởng như đơn giản. Những công việc cần làm, mình đều phải ghi chú lại. Vì thế, mình viết để có lúc nào đó, nhớ về bất cứ nơi nào từng đi qua, mình có thể từ từ xem lại, thật chậm.
Trong bộ phim Inside out (2015), một phim đỉnh cao về đề tài cảm xúc và sau đó được lấy làm tư liệu giảng dạy thiết kế trải nghiệm, có chi tiết nói về vùng ký ức dần tan biến. Vùng ký ức trong não chúng ta sẽ mờ dần theo thời gian. Vậy thì mình cần có chỗ để cất những ký ức này, và đó là lý do mình viết ở đây. Bạn có tin không? nếu mình nói rằng, gần như toàn bộ các bài viết ở blog này được viết ra từ ký ức của mình. Có những quán cà phê mình đã đến 1-2 năm trước, mình vẫn có thể viết lại như mới ở đó ngày hôm qua. Nhưng mình biết, khả năng đó dần dần sẽ mất đi, nên chỉ có cách là chăm viết hơn mà thôi 🙂
Trải nghiệm là để sẻ chia
Thi thoảng mình cũng nhận được câu hỏi: Đến chỗ này, chỗ kia thì uống cà phê ở đâu? Nhất thời sẽ không thể nhớ ra, thôi thì gửi cho người ta cái blog của mình là xong. Mặc dù số lượng quán cà phê mình viết so với những nơi mình đã đi thì còn ít quá.
Đáng lẽ chuyên mục ‘Điểm đến số 3‘ phải có hơn 100 bài thì bây giờ mới đâu đó chỉ 40 bài mà thôi. Một phần là do sự ngắt quãng của hai năm trước. Mình sẽ cố gắng viết nhiều hơn, để chuyển toàn bộ ký ức từ trong đầu sang trang web này. Khoa học hành vi gọi là ‘build second brain’. Nghĩa là thay vì cố gắng ghi nhớ trong đầu, hãy chuyển toàn bộ nội dung mà bạn muốn lưu lại… sang một nơi khác.
Quan trọng hơn, có một điều mà những người đi uống cà phê chẳng mấy khi để ý, đó là làm cà phê vất vả. Làm barista vất vả, và kinh doanh cà phê cũng vất vả. Nhất là những người thực sự yêu cà phê, và quyết tâm sống với nghề, quyết tâm làm specialty coffee. Họ dũng cảm hơn mình nhiều, và vì thế, mình muốn ghi lại những gì họ đang làm và gìn giữ. Như một sự ủng hộ, dù nó thật nhỏ bé.
Để nhớ về những người mình đã gặp
Có những người bạn, mình chỉ có thể gặp khi có chuyến đi đến đất nước, thành phố nơi mà họ đang sống. Nhiều khi, chỉ có thể gặp nhau ở quán cà phê mà thôi. Chính vì thế, khi đọc lại những địa điểm mình đã từng ngồi ở đó, uống cốc cà phê ở đó, mình sẽ nhớ về những người mình đã gặp. Sẽ có những câu chuyện không đầu không cuối, không có chi tiết cụ thể và rõ ràng, bạn không nhớ được mình đã nói những gì hôm ấy. Nhưng chỉ cần chúng ta nhớ được lần trước, ở cái quán cà phê nào đó, mình đã cười nói với ai là cũng thấy vui rồi, phải không?
Ví dụ như ở Nha Trang, có quán cà phê Thời gian. Nơi mình bắt đầu quan tâm tới cà phê nhiều hơn, quen những người bạn mà đến tận bây giờ mình vẫn nhớ tên. Rất tiếc hồi ấy, 2005, chưa có smart phone nên mình chẳng có tư liệu hình ảnh gì cả. Mình ở Nha Trang hơn 1 năm làm dự án, có rất nhiều buổi sáng uống cà phê ở quán. Cũng có rất nhiều buổi tối cả lũ rủ nhau ra bãi biển dạo chơi, rồi nhậu vui vẻ ngoài ‘bờ kè’ (ai ở Nha Trang sẽ hiểu nha 🙂 )
Ở Basel có Frühling coffee, một quán mình rất thích, và Florian, một người bạn từng làm với mình ở Việt Nam trong 2 năm, đã chỉ cho mình rồi bảo: Nhất định phải đến đó nhé. Trong chuyến đi Châu Âu năm 2019, mình cố tình tạt qua Basel 3 ngày sau khi ghé thăm Strasbourg, chỉ để thăm bạn ấy. Và từ đó mình luôn nhớ đến Frühling mỗi nghĩ nhớ về Basel. Mấy tuần trước tự nhiên Flo xuất hiện sau tỷ năm không vào Facebook, rồi hỏi mình qua Đức khi nào? bao giờ mày về Basel? blah blah… 3 năm trước, mình cũng không ngờ có ngày nào đó mình lại có thể buôn chuyện với nó bằng tiếng Đức 😀
Ở Paris, mình gặp lại Kai, người đã làm việc cùng mình 03 tháng trời khi còn ở Mauritius năm 2013. Những ngày tháng ấy, giữa một rừng các bạn đến từ Madagasca (yup, Madagasca trong bộ phim hoạt hình nổi tiếng đó) toàn nói tiếng Pháp thì có Kai, dù tiếng Anh không tốt lắm, vẫn có gắng nói chuyện với mình.
Và còn nhiều người nữa mình không kể hết. Cũng có những quán cà phê bây giờ không tồn tại nữa, nhưng mình vẫn nhớ. Chẳng hạn Eden cà phê ở phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội, nơi lần đầu tiên mình gặp vợ mình, đó là mùa hè tháng 07 năm 2009.
Để giữ lại những câu chuyện nhỏ
Có nhiều quán cà phê, bây giờ cũng không còn ở địa điểm đó nữa. Ví như Kafeville ở Nguyễn Trung Trực, Hà Nội, hay V-Presso ở Tháp Hà Nội. Vì nhiều lý do, quán phải đóng cửa hoặc chuyển địa điểm. Nhưng khi đọc lại blog cũ, mình thấy may mắn vì đã từng ở đó. Bây giờ Kafeville có nhiều địa điểm, nhưng mấy khi bạn được anh Bình chủ quán pour over cho bạn uống nữa 🙂
Bên cạnh đó, có rất nhiều câu chuyện nhỏ khiến mình nhớ mãi. Dù là vui hay không vui, như Lomi coffee quên mất ly cappuccino của mình, khiến mình phải vào nhắc, nhưng ngay sau đó các bạn ý tặng một phần bánh như lời xin lỗi. Thời điểm ấy, sau 2 năm ở Sài Gòn làm với người Bỉ và người Pháp, mình không nghĩ ở Paris lại có quán nice như vậy.
Hay như tuần trước ở Hamburg, cả nhà đang ngồi uống cà phê tại Brühwerk thì có một bạn khách lạ tiến đến, tay cầm máy ảnh polaroid và hỏi nhà mình có muốn chụp ảnh không? bạn ấy muốn tặng nhà mình một tấm ảnh. Để rồi kỷ niệm của chúng mình ngày hôm ấy, được lưu lại rồi trao đến tay từ một người khách lạ.
Adiuvat coffee ở Qui Nhơn là một chuyện đáng nhớ khác. Nơi mà mình không nghĩ sẽ có specialty coffee, nhưng khi xem trên Google map, mình lại tìm thấy các bạn ấy. Đó là mùa hè năm 2020, mình đến quán uống cà phê vào một buổi tối, rồi tiện tay mua một gói hạt rang sẵn mang về. Mình không để ý gì cả cho đến khi check-in quán trên Facebook, rồi các bạn ý từ đó mà tìm ra mình, nhắn tin rằng đã tính nhầm tiền cà phê (hình như gấp 2.5 lần giá tiền gói cà phê) và sau đó xin số tài khoản để chuyển khoản lại. Chuyện nghe cũng bình thường nhỉ? Nhưng mình cũng là người kinh doanh và quản lý công ty nhiều năm, nên mình trân trọng sự thật thà, chân thành đó. Và mình nhớ mãi đến bây giờ. (Trải nghiệm khách hàng đơn giản vậy đó chứ đâu xa).
Mình có ảnh, nhưng mà chưa viết về quán Adiuvat. Chắc sẽ viết sớm thôi. À, nếu bạn chưa biết thì Adiuvat tiếng Latin nghĩa là ‘tạm biệt’ nhé.
Để thấy sự trưởng thành
Mình thường đi công tác cùng gia đình, đi du lịch, hay đi cà phê thì 90% cũng là đi với gia đình nhỏ của mình. Có lẽ vì thế, mỗi quán cà phê nhà mình từng ghé qua, cũng là một dấu chấm trên bản đồ, được lưu lại trong chuỗi ngày trải nghiệm và trưởng thành (mình thì già đi) của mỗi thành viên trong nhà.
Từng năm tháng trôi qua và những nơi mình đến rồi rời đi, đều có những hình ảnh ghi lại. Bạn Đậu Đậu lần đầu đi máy bay theo bố đi công tác từ lúc 5 tháng tuổi. Cứ thế, đến tận bây giờ, có lẽ bạn ấy cũng đã ‘trải qua’ hàng trăm quán cà phê. Bạn ấy đã theo bố mẹ lê la khắp chốn. Nhìn vào những bài viết, những bức ảnh, mình có thể thấy bạn ý lớn dần lên theo năm tháng. Mình cũng có thể xem lại ngày ấy mình uống cà phê gì và bạn nhỏ nhà mình đã ăn gì. Từ những thành phố nóng nực cho đến những xứ tuyết rơi lạnh cóng, bạn ấy đều cùng bố mẹ đi qua và trải nghiệm.
Trẻ con thì không nhớ được nhiều về những chuyến đi, và có thể sau này, trí nhớ của mình cũng như bố mẹ mình bây giờ, không tốt nữa. Lúc ấy, hy vọng rằng, những dòng chữ và hình ảnh mình đang ghi lại, sẽ như cuốn nhật ký giúp cho mình và những người xung quanh có thể ôn lại về một chặng đường dài đã đi, đã đến, và đã thấm hương vị của cà phê tại đó.
Có rất nhiều cách để cất giữ kỷ niệm, và lựa chọn của mình là viết. Hy vọng rằng, ở góc độ nào đó, những bài viết về quán cà phê của mình không chỉ là thông tin để bạn check-in ở một địa điểm trong chuyến chu du của bạn, mà nó còn là chút dấu ấn về những chặng đường và góc nhìn về cuộc sống, văn hóa, và tất nhiên cả cà phê nữa… mà mình đã ghi chép, về Thế Giới này, một cách lạc quan nhất.
Bạn cũng thấy mình khác đi sau nhiều năm, qua từng bức ảnh trong bài này, đúng không? 😀
Hamburg, 05/2023
Binh Truong
p.s: Những bức ảnh sử dụng trong bài này được chúng mình ghi lại ở… nhiều nnơi.. qua nhiều năm 🙂
Ghi chú:
